Βασίλης Κασκαρέλης: Το «ναυάγιο» του Γιώργου Παπανδρέου όταν ήταν υπουργός Εξωτερικών
Πρόκειται για μία μεταξύ τους συνάντηση, στο περιθώριο της Συνόδου Κορυφής ΝΑΤΟ-ΕΕ, στις 14 Δεκεμβρίου 2000, στην οποία κυρίαρχο θέμα ήταν η Ευρωπαϊκή Πολιτική Ασφάλειας και Αμυνας (ESDP)
Ο πρέσβης Βασίλης Κασκαρέλης, μόνιμος αντιπρόσωπος της Ελλάδας στο ΝΑΤΟ την περίοδο 2000-2004 περιγράφει στο βιβλίο «Η τέλεια καταιγίδα» (Εκδόσεις Μεταίχμιο) το παρασκήνιο εκείνης της Συνόδου και το «Βήμα» δημοσίευσε τα επίμαχα αποσπάσματα.
Οπως λέει ο ίδιος:
«Μέχρι τη Σύνοδο όλοι είχαν στραφεί κατά της Τουρκίας, καθώς στην πρώτη αυτή φάση δεν είχαν εκδηλωθεί οι ελληνικές θέσεις για τον απλό λόγο ότι δεν υπήρχαν. Παρά τις συνεχείς οχλήσεις μου, κανείς στην Αθήνα δεν είχε ασχοληθεί με το θέμα που φάνταζε ακόμη απόμακρο, δυσνόητο και ως εκ τούτου »κράτα το μακριά»».
Ο τότε υπουργός Εξωτερικών Γιώργος Παπανδρέου έφτασε με τους συνεργάτες του στην έδρα του ΝΑΤΟ και ο Κασκαρέλης ξεκίνησε ως είθισται την ενημέρωση. «Κράτησε 10 λεπτά περίπου. Αντιλήφθηκα ότι τόσο ο υπουργός όσο και οι εξ Αθηνών συνοδοί του είχαν εικόνα διάφορων θεμάτων εκτός από το κρίσιμο του ESDP», αφηγείται.
Στη συνέχεια οι υπουργοί Εξωτερικών, συνοδευόμενοι από τον μόνιμο αντιπρόσωπο και πέντε μέλη των αντιπροσωπειών τους πήγαν στην αίθουσα 1 που σύντομα θα μετατρεπόταν σε «αρένα ρωμαϊκού σταδίου».
Ξεκίνησαν οι προσυνεννοήσεις σε «ένα πανδαιμόνιο παρόμοιο με τις αίθουσες των χρηματιστηρίων πριν από την έναρξη της συνεδρίασης. Η ελληνική αντιπροσωπεία κρατούσε πολύ χαμηλούς τόνους λόγω έλλειψης γραμμής και παρά τις προσπάθειές μου για τη δημιουργία του αναγκαίου κλίματος συναγερμού, ο Γιώργος Παπανδρέου παραμένει ήρεμος».
Από την αρχή της συνεδρίασης γίνεται φανερό ότι η Τουρκία επιθυμεί την πλήρη συμμετοχή της στο ESDP με στόχο να αποκτήσει καθοριστικό ρόλο στα της ΕΕ αποκλείοντας την Κύπρο από τα νατοϊκά δρώμενα, θέση που αντιστρατεύεται τα ζωτικά συμφέροντα του συνόλου των ευρωπαϊκών δυνάμεων και των ΗΠΑ.
Η συνεδρίαση διακόπηκε αρκετές φορές για παρασκηνιακές διαβουλεύσεις. Το απόγευμα, ο Αμερικανός ομόλογος του Κασκαρέλη, Σάντι Βέρσμποου ζήτησε διμερή συνάντηση της Αμερικανίδας υπουργού Εξωτερικών, Μαντλίν Ολμπράιτ και του κ. Παπανδρέου.
«Καθίσαμε απέναντί τους και μετά τα πρώτα τυπικά ο Γιώργος Παπανδρέου άρχισε να κάνει μια ενημέρωση για το πρόσφατο ταξίδι του στη Μέση Ανατολή, αναλύοντας το Παλαιστινιακό. Δεδομένου ότι καθόμουν δίπλα του, του ψιθυρίζω στα ελληνικά να αλλάξει αμέσως θέμα και να μπει στην ουσία του ESDP. Ηλπιζα, ακόμα, ότι κάτι διπλωματικές γενικότητες θα έβρισκε να πει για να δώσει την εντύπωση ότι η κυβέρνηση παρακολουθεί το θέμα και περιμένει τους Αμερικανούς να ανοίξουν περαιτέρω τα χαρτιά τους σε σημεία άμεσου ενδιαφέροντός μας. Ο υπουργός όμως, με την παροιμιώδη ψυχραιμία και την τάση του για αποστασιοποίηση από την ενοχλητική πραγματικότητα, συνέχισε ακάθεκτος στην ανάλυσή του της παλαιστινιακής κατάστασης».
Στην αρχή, η Ολμπράιτ δεν αντέδρασε, για λόγους ευγενείας και διπλωματικού τακτ, αλλά σύντομα άρχισε να δείχνει τη δυσφορία της.
«Υστερα από άλλα πέντε λεπτά ανάλυσης της ψυχολογίας των καταπιεσμένων Παλαιστινίων και ενώ στην Αίθουσα 1 γινόταν πανδαιμόνιο, η Αμερικανίδα υπουργός τον έκοψε απότομα λέγοντας »όλα αυτά είναι καλά αλλά ας μπούμε στο θέμα» και τον ρώτησε για τις εντυπώσεις του από την εξέλιξη της συζήτησης στην Αίθουσα 1 και για τις ελληνικές θέσεις στο φλέγον θέμα της Συνόδου. Η αντίδρασή του μας άφησε όλους άφωνους. Την ευχαρίστησε για την ενδιαφέρουσα ανταλλαγή απόψεων (που δεν υπήρξε), σηκώθηκε, πήγε στην απέναντι πλευρά του τραπεζιού, τη χαιρέτησε ευγενέστατα και της είπε ότι ο μόνιμος αντιπρόσωπος, δηλαδή εγώ, θα συζητήσει το θέμα με τους συμβούλους της γιατί ο ίδιος είχε μία επείγουσα συνάντηση (που δεν είχε). Εμειναν εμβρόντητοι», αφηγείται ο κ. Κασκαρέλης, που έμεινε πίσω για να μπαλώσει την κατάσταση.
Το ίδιο σκηνικό επαναλήφθηκε την επόμενη ημέρα. Η Ολμπράιτ, έπειτα από 36 ώρες συνεδριάσεων και βλέποντας ότι είναι εξαιρετικά δύσκολο να επιτευχθεί συμφωνία μέσα στην αίθουσα, πρότεινε να συνεχιστεί η συζήτηση στο δείπνο εργασίας των ΥΠΕΞ.
Ο κ. Παπανδρέου είπε στον κ. Κασκαρέλη ότι μετά τη συνεδρίαση του Μόνιμου Κοινού Συμβουλίου ΝΑΤΟ-Ρωσίας θα φύγει για την Αθήνα, γιατί την επόμενη ημέρα πετούσε για την Ινδια και δεν μπορούσε να μετάσχει στο νατο-ευρωπαϊκό δείπνο.
«Με κάθε ευγένεια, αλλά σε έντονο ύφος, του εξήγησα ότι το δείπνο είναι μόνο για υπουργούς, είναι από τις ελάχιστες περιπτώσεις που δεν επιτρέπεται η αντικατάστασή τους από τον μόνιμο αντιπρόσωπο και ότι δεν μπορεί να αναχωρήσει γιατί η θέση της Ελλάδας θα μείνει κενή με ένα εξαιρετικής σημασίας ανοικτό θέμα πάνω στο τραπέζι. Προβληματίστηκε για λίγο και τελικά μου ανακοινώνει ότι θα αποχωρήσει.
Επιμένω, επιμένει και η λύση που μου προτείνει με αφήνει άναυδο, πράγμα εξαιρετικά σπάνιο. »Θα τηλεφωνήσω στην Αθήνα να έρθει αμέσως ο υφυπουργός για τον Απόδημο Ελληνισμό Γρηγόρης Νιώτης, ώστε να μη μείνει η καρέκλα άδεια και εσείς θα παραμείνετε έξω από την αίθουσα για να του πείτε τι πρέπει να πει αν παραστεί ανάγκη». Ο Νιώτης έφθασε λίγο πριν από την έναρξη του δείπνου «αγχωμένος, χωρίς να καταλαβαίνει περί τίνος πρόκειται», «κάθισε στην καρέκλα με εμένα έξω από την πόρτα για να προσφέρω πρώτες βοήθειες, κάτι που δεν χρειάστηκε γιατί ο εκπρόσωπός μας δεν πήρε τον λόγο, ούτε αντέδρασε στα λεγόμενα των άλλων».
ΠΗΓΗ: http://www.eleftherostypos.gr
ΤΟ ΣΧΟΛΙΟ ΜΟΥ: ΚΑΙ ΑΥΤΟΣ Ο ΑΣΧΕΤΟΣ ΕΓΙΝΕ ΠΡΩΘΥΠΟΥΡΓΟΣ ΚΑΙ ΑΠΟΡΟΥΜΕ ΓΙΑΤΙ ΥΠΕΓΡΑΨΕ ΟΠΩΣ ΟΠΩΣ ΜΝΗΜΟΝΙΑ ΚΑΙ ΣΥΝΤΑΓΕΣ ΣΥΜΦΟΡΑΣ. ΛΑΕ ΕΧΕΙΣ ΤΗΣ ΕΥΘΥΝΕΣ ΣΟΥ ΟΤΑΝ ΕΠΙΛΕΓΕΙΣ ΟΤΙ ΝΑ ΝΑΙ.....
