 |
Βρυξέλλες: του Θάνου Αθανασίου
Στροφή 180 μοιρών στο θέμα των τραπεζικών διασώσεων αναμένεται να κάνει, επισήμως σήμερα η Κομισιόν. Στην πρόταση νομοθετικού πακέτου που θα παρουσιάσει σε λίγη ώρα ο επίτροπος Μ. Μπαρνιέ θα προβλέπεται σαφώς η διάλυση τραπεζικών οργανισμών, αντί μόνο της διάσωσης και της κρατικοποίησης που υπήρχε ως σήμερα.
Η κίνηση αυτή, που ενδεχομένως να ανοίξει το δρόμο για πολλά «ξεκαθαρίσματα» στον τραπεζικό κλάδο αποτελεί την τέλεια αποδόμηση του δόγματος Σαρκοζύ, που επιβλήθηκε τον Οκτώβριο τους 2008 στην ΕΕ και μετέτρεψε την πιστωτική κρίση σε κρίση χρέους.
Μέχρι σήμερα, σύμφωνα με υπολογισμό του ΔΝΤ, τον οποίο συμμερίζεται η Κομισιόν, τα κράτη μέλη έχουν ξοδέψει πάνω από 1 τρις ευρώ, δηλαδή κοντά στο 8% του ευρωπαϊκού ΑΕΠ για τραπεζικές διασώσεις στην προσπάθειά τους να τιθασεύσουν τις επιπτώσεις μιας κατάρρευσης του τραπεζικού συστήματος στην πραγματική οικονομία. Το αποτέλεσμα ήταν το δημόσιο χρέος όλων ουσιαστικά να αυξηθεί δραματικά και σε συγκεκριμένες περιπτώσεις, όπως η Ιρλανδία και εσχάτως η Ισπανία, οι πολίτες να πληρώνουν, ή να κινδυνεύουν να πληρώσουν από την τσέπη τους μέσω μνημονίων τις ατασθαλίες και τις λανθασμένες πρακτικές συγκεκριμένων τραπεζιτών.
Με βάση όσα διοχέτευσε στον Τύπο χθες υψηλόβαθμη κοινοτική αξιωματούχος, που είναι σε άμεση γνώση του πακέτου και συμμετείχε στην σχηματοποίηση της πρότασης, τα κράτη μέλη θα επεμβαίνουν αμεσότερα έχοντας στα χέρια μια πλήρη και προκαθορισμένη παλέτα μέτρων με βάση τα οποία θα προλαμβάνουν την κατάρρευση ή θα αποφασίζουν αν και κατά πόσο είναι προτιμότερο να διασώσουν ή να διαλύσουν (εκκαθαρίσουν) μια τράπεζα.
Κεντρικό ρόλο στην πρόταση παίζει η εγγύηση των καταθέσεων και του προτιμησιακού χρέους των τραπεζών που διαλύονται, όπως και ο προκαθορισμός της διάλυσης ή μη, ανάλογα με τη συστημική θέση μιας τράπεζας στην τοπική και κοινοτική οικονομία.
Με βάση την πρόταση της Κομισιόν οι καταθέσεις θα διασφαλιστούν με την εκ των προτέρων δημιουργία ειδικών ταμείων εγγύησης καταθέσεων σε εθνικό επίπεδο, στα οποία οι τράπεζες θα συνεισφέρουν προκαταβολικά. Ευρωπαϊκό ταμείο εγγύησης θα μπορούσε να υπάρξει μόνο σε κάποιο επόμενο βήμα και στο πλαίσιο μιας «τραπεζικής ένωσης» της ΕΕ συνοδεία μιας και μόνης εποπτικής αρχής, ενός πλαισίου προληπτικών κανόνων και μιας και μόνης αρχής τραπεζικής διάλυσης. Σε αυτή τη φάση η Κομισιόν προτείνει κοινές αρχές για τον συντονισμό ήδη υπαρχουσών εθνικών αρχών και μέτρων.
Συγκεκριμένα:
1. Οι εθνικές αρχές θα πρέπει να κάνουν όλη την απαραίτητη νομοθετική προετοιμασία για την εφαρμογή των νέων κανόνων και θα πρέπει να έχουν «τα μάτια τους ανοιχτά» για να εντοπίσουν μια επίφοβη κατάσταση έγκαιρα.
2. Οι εθνικές αρχές θα αναλάβουν την υποχρέωση να παρεμβαίνουν στις επίφοβες τράπεζες όσο το δυνατόν νωρίτερα, προσπαθώντας να τις διατηρήσουν βιώσιμες. Στο πλαίσιο αυτό θα μπορούν να απαιτούν από την εν λόγω τράπεζα να ψάξει για κεφάλαια, να πουλήσει στοιχεία του ενεργητικού της, ακόμα και να προχωρήσει στην αντικατάσταση της διοίκησης.
3. Όταν η κατάσταση φτάνει στο απροχώρητο και η επίφοβη τράπεζα δεν μπορεί να καταστεί βιώσιμη τότε οι εθνικές αρχές θα αλλάζουν δια της βίας τη διοίκηση, θα διαλύουν την τράπεζα, θα πληρώνουν τους πιστωτές, θα εγγυώνται τις καταθέσεις, θα εκποιούν στοιχεία του ενεργητικού και θα λαμβάνουν μέριμνα για τα στοιχεία του παθητικού.
Καθόλο το διάστημα της διάλυσης θα μπλοκάρεται η αναγκαστική εκτέλεση συμβάσεων, η αποζημιώσεις θα δίνονται ανάλογα με την αξία ρευστοποίησης των διαφόρων στοιχείων και σε γενικές γραμμές θα διασφαλίζεται μια συνέχεια. Ως προς το τελευταίο αυτό στοιχείο, η Κομισιόν, σύμφωνα με την ίδια πηγή, θα προτείνει να δημιουργείται αφενός μια «τράπεζα - γέφυρα» για το ενδιάμεσο διάστημα της εκκαθάρισης, αφετέρου μια «κακή τράπεζα» που θα αναλαμβάνει τα τοξικά στοιχεία της αρχικής τράπεζας.
Επί της ουσίας υπάρχει σαφής μετακίνηση από τη λογική του “bail out” και πολύ εύστοχα η Κομισιόν πρόκειται να ονομάσει το νέο εργαλείο εκκαθάρισης “bail in”. Το νέο εργαλείο βέβαια θα τεθεί σε ισχύ από το 2018, ώστε να υπάρξει χρόνος σε κράτη μέλη και τράπεζες να προετοιμαστούν - εκτός βέβαια αν τα κράτη μέλη αποφασίσουν ότι το θέλουν νωρίτερα.
Η κριτική που ήδη δέχεται η Κομισιόν για την πρότασή τής είναι πως έρχεται μάλλον αργά και σαφώς δεν είναι αυτό για το οποίο η ΕΚΤ και ο Μ. Ντράγκι προετοίμαζαν την κοινή γνώμη. Εδώ βεβαίως πηγές της Κομισιόν ανταπαντάνε ότι «είναι στο χέρι των κρατών μελών, στο Συμβούλιο να αποφασίσουν ότι θέλουν το κάτι παραπάνω και να προχωρήσουν στην τραπεζική ένωση χωρίς πολλά ενδιάμεσα βήματα...»
Στροφή 180 μοιρών στο θέμα των τραπεζικών διασώσεων αναμένεται να κάνει, επισήμως σήμερα η Κομισιόν. Στην πρόταση νομοθετικού πακέτου που θα παρουσιάσει σε λίγη ώρα ο επίτροπος Μ. Μπαρνιέ θα προβλέπεται σαφώς η διάλυση τραπεζικών οργανισμών, αντί μόνο της διάσωσης και της κρατικοποίησης που υπήρχε ως σήμερα.
Η κίνηση αυτή, που ενδεχομένως να ανοίξει το δρόμο για πολλά «ξεκαθαρίσματα» στον τραπεζικό κλάδο αποτελεί την τέλεια αποδόμηση του δόγματος Σαρκοζύ, που επιβλήθηκε τον Οκτώβριο τους 2008 στην ΕΕ και μετέτρεψε την πιστωτική κρίση σε κρίση χρέους.
Μέχρι σήμερα, σύμφωνα με υπολογισμό του ΔΝΤ, τον οποίο συμμερίζεται η Κομισιόν, τα κράτη μέλη έχουν ξοδέψει πάνω από 1 τρις ευρώ, δηλαδή κοντά στο 8% του ευρωπαϊκού ΑΕΠ για τραπεζικές διασώσεις στην προσπάθειά τους να τιθασεύσουν τις επιπτώσεις μιας κατάρρευσης του τραπεζικού συστήματος στην πραγματική οικονομία. Το αποτέλεσμα ήταν το δημόσιο χρέος όλων ουσιαστικά να αυξηθεί δραματικά και σε συγκεκριμένες περιπτώσεις, όπως η Ιρλανδία και εσχάτως η Ισπανία, οι πολίτες να πληρώνουν, ή να κινδυνεύουν να πληρώσουν από την τσέπη τους μέσω μνημονίων τις ατασθαλίες και τις λανθασμένες πρακτικές συγκεκριμένων τραπεζιτών.
Με βάση όσα διοχέτευσε στον Τύπο χθες υψηλόβαθμη κοινοτική αξιωματούχος, που είναι σε άμεση γνώση του πακέτου και συμμετείχε στην σχηματοποίηση της πρότασης, τα κράτη μέλη θα επεμβαίνουν αμεσότερα έχοντας στα χέρια μια πλήρη και προκαθορισμένη παλέτα μέτρων με βάση τα οποία θα προλαμβάνουν την κατάρρευση ή θα αποφασίζουν αν και κατά πόσο είναι προτιμότερο να διασώσουν ή να διαλύσουν (εκκαθαρίσουν) μια τράπεζα.
Κεντρικό ρόλο στην πρόταση παίζει η εγγύηση των καταθέσεων και του προτιμησιακού χρέους των τραπεζών που διαλύονται, όπως και ο προκαθορισμός της διάλυσης ή μη, ανάλογα με τη συστημική θέση μιας τράπεζας στην τοπική και κοινοτική οικονομία.
Με βάση την πρόταση της Κομισιόν οι καταθέσεις θα διασφαλιστούν με την εκ των προτέρων δημιουργία ειδικών ταμείων εγγύησης καταθέσεων σε εθνικό επίπεδο, στα οποία οι τράπεζες θα συνεισφέρουν προκαταβολικά. Ευρωπαϊκό ταμείο εγγύησης θα μπορούσε να υπάρξει μόνο σε κάποιο επόμενο βήμα και στο πλαίσιο μιας «τραπεζικής ένωσης» της ΕΕ συνοδεία μιας και μόνης εποπτικής αρχής, ενός πλαισίου προληπτικών κανόνων και μιας και μόνης αρχής τραπεζικής διάλυσης. Σε αυτή τη φάση η Κομισιόν προτείνει κοινές αρχές για τον συντονισμό ήδη υπαρχουσών εθνικών αρχών και μέτρων.
Συγκεκριμένα:
1. Οι εθνικές αρχές θα πρέπει να κάνουν όλη την απαραίτητη νομοθετική προετοιμασία για την εφαρμογή των νέων κανόνων και θα πρέπει να έχουν «τα μάτια τους ανοιχτά» για να εντοπίσουν μια επίφοβη κατάσταση έγκαιρα.
2. Οι εθνικές αρχές θα αναλάβουν την υποχρέωση να παρεμβαίνουν στις επίφοβες τράπεζες όσο το δυνατόν νωρίτερα, προσπαθώντας να τις διατηρήσουν βιώσιμες. Στο πλαίσιο αυτό θα μπορούν να απαιτούν από την εν λόγω τράπεζα να ψάξει για κεφάλαια, να πουλήσει στοιχεία του ενεργητικού της, ακόμα και να προχωρήσει στην αντικατάσταση της διοίκησης.
3. Όταν η κατάσταση φτάνει στο απροχώρητο και η επίφοβη τράπεζα δεν μπορεί να καταστεί βιώσιμη τότε οι εθνικές αρχές θα αλλάζουν δια της βίας τη διοίκηση, θα διαλύουν την τράπεζα, θα πληρώνουν τους πιστωτές, θα εγγυώνται τις καταθέσεις, θα εκποιούν στοιχεία του ενεργητικού και θα λαμβάνουν μέριμνα για τα στοιχεία του παθητικού.
Καθόλο το διάστημα της διάλυσης θα μπλοκάρεται η αναγκαστική εκτέλεση συμβάσεων, η αποζημιώσεις θα δίνονται ανάλογα με την αξία ρευστοποίησης των διαφόρων στοιχείων και σε γενικές γραμμές θα διασφαλίζεται μια συνέχεια. Ως προς το τελευταίο αυτό στοιχείο, η Κομισιόν, σύμφωνα με την ίδια πηγή, θα προτείνει να δημιουργείται αφενός μια «τράπεζα - γέφυρα» για το ενδιάμεσο διάστημα της εκκαθάρισης, αφετέρου μια «κακή τράπεζα» που θα αναλαμβάνει τα τοξικά στοιχεία της αρχικής τράπεζας.
Επί της ουσίας υπάρχει σαφής μετακίνηση από τη λογική του “bail out” και πολύ εύστοχα η Κομισιόν πρόκειται να ονομάσει το νέο εργαλείο εκκαθάρισης “bail in”. Το νέο εργαλείο βέβαια θα τεθεί σε ισχύ από το 2018, ώστε να υπάρξει χρόνος σε κράτη μέλη και τράπεζες να προετοιμαστούν - εκτός βέβαια αν τα κράτη μέλη αποφασίσουν ότι το θέλουν νωρίτερα.
Η κριτική που ήδη δέχεται η Κομισιόν για την πρότασή τής είναι πως έρχεται μάλλον αργά και σαφώς δεν είναι αυτό για το οποίο η ΕΚΤ και ο Μ. Ντράγκι προετοίμαζαν την κοινή γνώμη. Εδώ βεβαίως πηγές της Κομισιόν ανταπαντάνε ότι «είναι στο χέρι των κρατών μελών, στο Συμβούλιο να αποφασίσουν ότι θέλουν το κάτι παραπάνω και να προχωρήσουν στην τραπεζική ένωση χωρίς πολλά ενδιάμεσα βήματα...»
ΠΗΓΗ: REAL.GRΤΟ ΣΧΟΛΙΟ ΜΟΥ
ΜΕ ΚΑΘΥΣΤΕΡΗΣΗ ΑΡΧΙΖΟΥΝ ΝΑ ΚΙΝΟΥΝΤΑΙ ΣΤΟΝ ΣΩΣΤΟ ΔΡΟΜΟ ΑΦΟΥ
ΚΑΙΡΟ ΤΩΡΑ ΚΟΝΤΡΑ ΣΤΗΝ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΑ ΦΙΛΕΛΕΥΘΕΡΗ ΛΥΣΗ ΔΙΕΣΩΣΑΝ ΜΕ ΚΡΑΤΙΚΟ ΧΡΗΜΑ
ΤΙΣ ΤΡΑΠΕΖΕΣ ΧΩΡΙΣ ΕΓΓΥΗΣΗΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΤΟΥΣ ΚΡΑΤΙΚΟΠΟΙΩΝΤΑΣ ΤΙΣ ΖΗΜΙΕΣ
ΤΟΥΣ ΚΑΙ ΔΙΑΣΩΖΟΝΤΑΣ ΤΙΣ ΑΘΛΙΕΣ ΔΙΟΙΚΗΣΕΙΣ ΤΟΥΣ ΕΝΩ ΘΑ ΕΠΡΕΠΕ ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΡΧΗ ΝΑ
ΕΦΑΡΜΟΣΟΥΝ ΤΗΝ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΔΙΑΛΥΣΗΣ ΤΟΥΣ ΜΕ ΠΑΡΑΛΛΗΛΗ ΕΓΓΥΗΣΗ ΤΩΝ ΚΑΤΑΘΕΣΕΩΝ ΤΩΝ
ΑΠΟΤΑΜΙΕΥΤΩΝ. ΜΕΧΡΙ ΤΩΡΑ ΑΠΛΩΣ ΦΟΡΤΩΝΑΝ ΣΤΑ ΚΡΑΤΗ ΤΑ ΧΡΕΗ ΤΩΝ ΤΡΑΠΕΖΩΝ ΜΕ
ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑ ΑΥΤΟ ΠΟΥ ΓΙΝΕΤΑΙ ΣΗΜΕΡΑ ΣΤΗΝ ΙΡΛΑΝΔΙΑ ΚΑΙ ΤΗΝ ΙΣΠΑΝΙΑ. ΥΠΕΡΧΡΕΩΣΗ
ΚΡΑΤΩΝ ΚΑΙ ΜΕΤΑΤΡΟΠΗ ΤΗΣ ΚΡΙΣΗΣ ΤΟΥ ΤΡΑΠΕΖΙΚΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ ΣΕ ΚΡΙΣΗ ΧΡΕΟΥΣ ΤΩΝ
ΚΡΑΤΩΝ. ΒΕΒΑΙΑ ΑΥΤΟ ΔΕΝ ΙΣΧΥΕΙ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ ΑΦΟΥ ΕΔΩ ΕΧΟΥΜΕ ΚΡΙΣΗ
ΔΗΜΟΣΙΟΥ ΧΡΕΟΥΣ ΕΞ ΑΡΧΗΣ ΛΟΓΩ ΣΠΑΤΑΛΟΥ ΜΕΓΑΛΟΥ ΚΑΙ ΑΝΙΚΑΝΟΥ ΚΡΑΤΟΥΣ ΚΑΙ
ΟΧΙ ΛΟΓΩ ΤΩΝ ΤΡΑΠΕΖΩΝ. EXOYME KATA ΚΑΠΟΙΟ ΤΡΟΠΟ ΤΟΝ ΑΝΤΙΘΕΤΟ ΖΗΤΗΜΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΙΡΛΑΝΔΙΑ ΚΑΙ ΤΗΝ
ΙΣΠΑΝΙΑ.
