Βρυξέλλες: του Θάνου Αθανασίου
Η οικονομική και νομισματική ένωση μπορεί να επιβιώσει μόνο αν στο τέλος του δρόμου αρχίσει να φαίνεται η πολιτική ένωση, σύμφωνα με τον πρόεδρο της Κομισιόν Ζ. Μ. Μπαρόζο. Ο πρόεδρος Μπαρόζο σε μια θεαματική και ξεκάθαρα πολιτική ομιλία του χθες το πρωί στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο στο Στρασβούργο πέρασε στην αντεπίθεση και έσπασε το ταμπού της «ομοσπονδίας». Ο τοποτηρητής των συνθηκών είπε χωρίς περιστροφές ότι «πρέπει να γίνουμε μια ομοσπονδία εθνικών κρατών» - κάτι που δεν πρέπει να προκαλεί φόβο σε κανέναν - και ο τρόπος που αυτό θα επιτευχθεί θα είναι κοινοτικός, πολιτικός και δημοκρατικός. Περνάει μάλιστα μέσα από την αλλαγή της Ευρωπαϊκής Συνθήκης, πάγιο αίτημα της γερμανικής πλευράς.
Για αυτό το σκοπό δεσμεύτηκε να φέρει συγκεκριμένες προτάσεις αλλαγών της συνθήκης πριν από τις ευρωεκλογές του 2014. Μιλώντας μπροστά στο βασικό ακροατήριο που ενδιαφέρεται για τις ευρωεκλογές, δηλαδή τους υποψήφιους ευρωβουλευτές του 2014, έθεσε το βασικό πολιτικό διακύβευμα της κάλπης: ομοσπονδία ή παράταση της αστάθειας.
Ο Ζ. Μ. Μπαρόζο και η Κομισιόν, ασφαλώς θα συμμετάσχουν στη διακυβερνητική διάσκεψη για την αλλαγή της συνθήκης η οποία θα πρέπει να ξεκινήσει το αργότερο στις αρχές του 2013. Οι 18 μήνες που θα ακολουθήσουν είναι αρκετοί για να τελειοποιηθεί ένα νέο δεσμευτικό κείμενο που θα μπορούσε μετά τις ευρωεκλογές να τεθεί υπό την έγκριση των κρατών μελών, με κοινοβουλευτικές διαδικασίες ή δημοψηφίσματα. Φυσικά για να κερδηθούν τα δημοψηφίσματα ο Ευρωπαίος πολίτης θα πρέπει να έχει κατανοήσει ως τότε ότι η πηγή όλων των προβλημάτων του είναι η λιγότερη Ευρώπη και όχι η περισσότερη.
Γι’ αυτό ο πρόεδρος της Κομισιόν αφιέρωσε μεγάλο μέρος της ομιλία του εξηγώντας το διεθνές περιβάλλον και τη θέση της εθνικής κυριαρχίας. Επεξήγησε ότι η εθνική κυριαρχία τίθεται σήμερα υπό αμφισβήτηση καθώς τα κράτη μέλη δεν έχουν το απαραίτητο μέγεθος για να υπερασπιστούν τον εαυτό τους στην οικονομική και γεωστρατηγική σκακιέρα: «το μέγεθος όντως μετράει» είπε χαρακτηριστικά, δείχνοντας προς τους εμπορικούς και επιχειρηματικούς εταίρους των Ευρωπαίων, Ρωσία, Κίνα, ΗΠΑ. Επιπλέον εξαπέλυσε δριμεία κριτική στους ευρωσκεπτικιστές και τους λαϊκιστές, αποδομώντας τα βασικά τους επιχειρήματα. Έδειξε μάλιστα σε μια αποστροφή του λόγου του και την αγωνία της Κομισιόν για τις διάφορες τάσεις ανομίας και εξτρεμισμού που εμφανίζονται ανά την ΕΕ, υπονοώντας μεταξύ άλλων και τα τεκταινόμενα με την ακροδεξιά στην Ελλάδα.
Ακόμα και όταν η συζήτηση άρχισε να περιστρέφεται γύρω από τη «ανάπτυξη» και τα μέτρα λιτότητας σε Ελλάδα, Ιρλανδία και Πορτογαλία, ξεκαθάρισε ότι ο υπαίτιος δεν είναι το ευρώ, αλλά τα συσσωρευμένα διαρθρωτικά προβλήματα και η απώλεια ανταγωνιστικότητας αυτών των κρατών, με ευθύνη των εθνικών κυβερνήσεων και των επιλογών τους. Ο Ζ. Μ. Μπαρόζο δεν έκανε τυχαία αυτή την αναφορά. Οι κοινοτικές υπηρεσίες και οι αναλυτές της Κομισιόν είχαν προειδοποιήσει έγκαιρα αλλά δεν εισακούσθηκαν στις «καλές εποχές». Ως εκ τούτου - και αυτό αποτέλεσε το δεύτερο βασικό σημείο της ομιλίας Μπαρόζο για την κατάσταση στην ένωση - απαιτείται ολοκληρωμένη οικονομική διακυβέρνηση βραχυπρόθεσμα. Αρχίζοντας από την τραπεζική ένωση, η Κομισιόν παρουσίασε χθες το πολυαναμενόμενο πακέτο προτάσεων για την τραπεζική εποπτεία, αρμοδιότητα που αποδίδεται πλέον στην ΕΚΤ. Η ΕΚΤ σε γενικές γραμμές θα έχει στα χέρια της την ακτινογραφία κάθε χρηματοπιστωτικού ιδρύματος στην ΕΕ, θα αποδίδει και θα ανακαλεί άδειες, θα ζητά μέτρα και κινήσεις από τους εθνικούς επόπτες και θα μπορεί να εγκρίνει την απευθείας, εντός ολίγου, ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών από τον ESM.
Για το τελευταίο εξαιρετικής σημασίας ήταν και η έγκριση από γερμανικό συνταγματικό δικαστήριο της λειτουργίας του ESM. Σύμφωνα με τον πρόεδρο Γιούνκερ, ο οποίος αμέσως μετά εξέδωσε γραπτή ανακοίνωση το ΔΣ του ESM θα συνεδριάσει για πρώτη φορά στο περιθώριο του eurogroup της 8ης Οκτωβρίου στο Λουξεμβούργο, ενώ θα είναι σε θέση να εκτελεί το ρόλο του μόλις τα 12 κράτη - μέλη επικυρώσουν τη «Συνθήκη για την Σταθερότητα, Συνεργασία και Διακυβέρνηση στην Οικονομική και Νομισματική Ένωση» - κατά πάσα πιθανότητα την 1η Ιανουαρίου του 2013.
Εύσημα, αλλά και νέες πιέσεις προς τους πολιτικούς αρχηγούς
Σε σχέση με το ελληνικό ζήτημα, στο οποίο αναφέρθηκαν πολλοί από τους παριστάμενους ευρωβουλευτές, ο Ζ. Μ. Μπαρόζο έκανε μια πολύ συγκεκριμένη αναφορά, επαναλαμβάνοντας ουσιαστικά τις πολιτικές αποφάσεις της ευρωζώνης: Η Ελλάδα πρέπει να παραμείνει μέλος, εφόσον τηρεί τις δεσμεύσεις που έχει αναλάβει.
Επισήμανε, μάλιστα, πως τώρα πλέον είναι σε θέσει να αποδείξει ότι μπορεί να το κάνει, ασκώντας ουσιαστικά πίεση προς τους πολιτικούς αρχηγούς να τα βρουν με την τρόικα το συντομότερο δυνατό. Επιπλέον με τις αναφορές του στο πρόβλημα ανταγωνιστικότητας άφησε να εννοηθεί ότι υπαναχωρήσεις από τις διαρθρωτικές αλλαγές, μεταξύ των οποίων, οι αλλαγές σε δημόσιο και εργασιακά δεν μπορούν να απαλειφθούν...
Η οικονομική και νομισματική ένωση μπορεί να επιβιώσει μόνο αν στο τέλος του δρόμου αρχίσει να φαίνεται η πολιτική ένωση, σύμφωνα με τον πρόεδρο της Κομισιόν Ζ. Μ. Μπαρόζο. Ο πρόεδρος Μπαρόζο σε μια θεαματική και ξεκάθαρα πολιτική ομιλία του χθες το πρωί στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο στο Στρασβούργο πέρασε στην αντεπίθεση και έσπασε το ταμπού της «ομοσπονδίας». Ο τοποτηρητής των συνθηκών είπε χωρίς περιστροφές ότι «πρέπει να γίνουμε μια ομοσπονδία εθνικών κρατών» - κάτι που δεν πρέπει να προκαλεί φόβο σε κανέναν - και ο τρόπος που αυτό θα επιτευχθεί θα είναι κοινοτικός, πολιτικός και δημοκρατικός. Περνάει μάλιστα μέσα από την αλλαγή της Ευρωπαϊκής Συνθήκης, πάγιο αίτημα της γερμανικής πλευράς.
Για αυτό το σκοπό δεσμεύτηκε να φέρει συγκεκριμένες προτάσεις αλλαγών της συνθήκης πριν από τις ευρωεκλογές του 2014. Μιλώντας μπροστά στο βασικό ακροατήριο που ενδιαφέρεται για τις ευρωεκλογές, δηλαδή τους υποψήφιους ευρωβουλευτές του 2014, έθεσε το βασικό πολιτικό διακύβευμα της κάλπης: ομοσπονδία ή παράταση της αστάθειας.
Ο Ζ. Μ. Μπαρόζο και η Κομισιόν, ασφαλώς θα συμμετάσχουν στη διακυβερνητική διάσκεψη για την αλλαγή της συνθήκης η οποία θα πρέπει να ξεκινήσει το αργότερο στις αρχές του 2013. Οι 18 μήνες που θα ακολουθήσουν είναι αρκετοί για να τελειοποιηθεί ένα νέο δεσμευτικό κείμενο που θα μπορούσε μετά τις ευρωεκλογές να τεθεί υπό την έγκριση των κρατών μελών, με κοινοβουλευτικές διαδικασίες ή δημοψηφίσματα. Φυσικά για να κερδηθούν τα δημοψηφίσματα ο Ευρωπαίος πολίτης θα πρέπει να έχει κατανοήσει ως τότε ότι η πηγή όλων των προβλημάτων του είναι η λιγότερη Ευρώπη και όχι η περισσότερη.
Γι’ αυτό ο πρόεδρος της Κομισιόν αφιέρωσε μεγάλο μέρος της ομιλία του εξηγώντας το διεθνές περιβάλλον και τη θέση της εθνικής κυριαρχίας. Επεξήγησε ότι η εθνική κυριαρχία τίθεται σήμερα υπό αμφισβήτηση καθώς τα κράτη μέλη δεν έχουν το απαραίτητο μέγεθος για να υπερασπιστούν τον εαυτό τους στην οικονομική και γεωστρατηγική σκακιέρα: «το μέγεθος όντως μετράει» είπε χαρακτηριστικά, δείχνοντας προς τους εμπορικούς και επιχειρηματικούς εταίρους των Ευρωπαίων, Ρωσία, Κίνα, ΗΠΑ. Επιπλέον εξαπέλυσε δριμεία κριτική στους ευρωσκεπτικιστές και τους λαϊκιστές, αποδομώντας τα βασικά τους επιχειρήματα. Έδειξε μάλιστα σε μια αποστροφή του λόγου του και την αγωνία της Κομισιόν για τις διάφορες τάσεις ανομίας και εξτρεμισμού που εμφανίζονται ανά την ΕΕ, υπονοώντας μεταξύ άλλων και τα τεκταινόμενα με την ακροδεξιά στην Ελλάδα.
Ακόμα και όταν η συζήτηση άρχισε να περιστρέφεται γύρω από τη «ανάπτυξη» και τα μέτρα λιτότητας σε Ελλάδα, Ιρλανδία και Πορτογαλία, ξεκαθάρισε ότι ο υπαίτιος δεν είναι το ευρώ, αλλά τα συσσωρευμένα διαρθρωτικά προβλήματα και η απώλεια ανταγωνιστικότητας αυτών των κρατών, με ευθύνη των εθνικών κυβερνήσεων και των επιλογών τους. Ο Ζ. Μ. Μπαρόζο δεν έκανε τυχαία αυτή την αναφορά. Οι κοινοτικές υπηρεσίες και οι αναλυτές της Κομισιόν είχαν προειδοποιήσει έγκαιρα αλλά δεν εισακούσθηκαν στις «καλές εποχές». Ως εκ τούτου - και αυτό αποτέλεσε το δεύτερο βασικό σημείο της ομιλίας Μπαρόζο για την κατάσταση στην ένωση - απαιτείται ολοκληρωμένη οικονομική διακυβέρνηση βραχυπρόθεσμα. Αρχίζοντας από την τραπεζική ένωση, η Κομισιόν παρουσίασε χθες το πολυαναμενόμενο πακέτο προτάσεων για την τραπεζική εποπτεία, αρμοδιότητα που αποδίδεται πλέον στην ΕΚΤ. Η ΕΚΤ σε γενικές γραμμές θα έχει στα χέρια της την ακτινογραφία κάθε χρηματοπιστωτικού ιδρύματος στην ΕΕ, θα αποδίδει και θα ανακαλεί άδειες, θα ζητά μέτρα και κινήσεις από τους εθνικούς επόπτες και θα μπορεί να εγκρίνει την απευθείας, εντός ολίγου, ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών από τον ESM.
Για το τελευταίο εξαιρετικής σημασίας ήταν και η έγκριση από γερμανικό συνταγματικό δικαστήριο της λειτουργίας του ESM. Σύμφωνα με τον πρόεδρο Γιούνκερ, ο οποίος αμέσως μετά εξέδωσε γραπτή ανακοίνωση το ΔΣ του ESM θα συνεδριάσει για πρώτη φορά στο περιθώριο του eurogroup της 8ης Οκτωβρίου στο Λουξεμβούργο, ενώ θα είναι σε θέση να εκτελεί το ρόλο του μόλις τα 12 κράτη - μέλη επικυρώσουν τη «Συνθήκη για την Σταθερότητα, Συνεργασία και Διακυβέρνηση στην Οικονομική και Νομισματική Ένωση» - κατά πάσα πιθανότητα την 1η Ιανουαρίου του 2013.
Εύσημα, αλλά και νέες πιέσεις προς τους πολιτικούς αρχηγούς
Σε σχέση με το ελληνικό ζήτημα, στο οποίο αναφέρθηκαν πολλοί από τους παριστάμενους ευρωβουλευτές, ο Ζ. Μ. Μπαρόζο έκανε μια πολύ συγκεκριμένη αναφορά, επαναλαμβάνοντας ουσιαστικά τις πολιτικές αποφάσεις της ευρωζώνης: Η Ελλάδα πρέπει να παραμείνει μέλος, εφόσον τηρεί τις δεσμεύσεις που έχει αναλάβει.
Επισήμανε, μάλιστα, πως τώρα πλέον είναι σε θέσει να αποδείξει ότι μπορεί να το κάνει, ασκώντας ουσιαστικά πίεση προς τους πολιτικούς αρχηγούς να τα βρουν με την τρόικα το συντομότερο δυνατό. Επιπλέον με τις αναφορές του στο πρόβλημα ανταγωνιστικότητας άφησε να εννοηθεί ότι υπαναχωρήσεις από τις διαρθρωτικές αλλαγές, μεταξύ των οποίων, οι αλλαγές σε δημόσιο και εργασιακά δεν μπορούν να απαλειφθούν...
ΤΟ ΣΧΟΛΙΟ ΜΟΥ:
Η ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΕΝΟΠΟΙΗΣΗ ΤΗΣ ΕΕ ΕΙΝΑΙ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΟ ΑΝΑΓΚΑΙΑ ΠΑΡΑ ΠΟΤΕ. ΟΠΩΣ ΚΑΙ Η ΚΟΙΝΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΔΙΑΚΥΒΕΡΝΗΣΗ ΣΕ ΣΥΝΔΥΑΣΜΟΣ ΜΕ ΜΙΑ ΤΡΑΠΕΖΙΚΗ ΕΥΡΩΠΑΙΚΗ ΕΝΩΣΗ ΠΟΥ ΘΑ ΕΓΓΥΗΘΕΙ ΤΟ ΣΥΝΟΛΟ ΤΩΝ ΚΑΤΑΘΕΣΕΩΝ ΣΕ ΕΥΡΩΠΑΙΚΟ ΕΠΙΠΕΔΟ. ΓΙΑ ΝΑ ΓΙΝΕΙ ΑΥΤΟ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΠΡΟΧΩΡΗΣΕΙ ΚΑΙ Η ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΚΗ ΕΜΒΑΘΥΝΣΗ ΤΗΣ ΕΕ ΓΙΑΤΙ ΔΕΝ ΜΠΟΡΟΥΝ ΝΑ ΕΧΟΥΝ ΤΕΤΟΙΕΣ ΥΠΕΡΕΞΟΥΣΙΕΣ ΓΡΑΦΕΙΟΚΡΑΤΕΣ ΧΩΡΙΣ ΚΑΜΙΑ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΚΗ ΝΟΜΙΜΟΠΟΙΗΣΗ ΚΑΙ ΕΛΕΓΧΟ Η ΑΤΥΠΑ ΔΙΕΥΘΥΝΤΗΡΙΑ ΙΣΧΥΡΩΝ ΚΡΑΤΩΝ.