Το 2015 οριακό έτος για τα αποθεματικά
ΙΝΕ-ΓΣΕΕ: Η αύξηση της ανεργίας κατά 200% επισπεύδει την κατάρρευση Ταμείων
Φωτίζοντας τις δυσμενείς εξελίξεις στη βιωσιμότητα του Ασφαλιστικού η νέα μελέτη του ΙΝΕ-ΓΣΕΕ για την κοινωνική ασφάλιση και τις επιπτώσεις της γήρανσης του πληθυσμού στο ασφαλιστικό σύστημα της Ελλάδας 2013-2050, αναδεικνύει την αναγκαιότητα νέου πλαισίου χρηματοδότησης του συνταξιοδοτικού συστήματος με την ανεύρεση νέων πόρων εκτός του Κρατικού Προϋπολογισμού (αύξηση αντικειμενικών αξιών δημόσιας περιουσίας, τυχερά παιχνίδια, κερδοφορία Τραπεζών και δημόσιων επιχειρήσεων, κρατικές προμήθειες, δημόσια έργα, καζίνο, κλπ. ΙΝΕ/ΓΣΕΕ-ΑΔΕΔΥ, 2010) με στόχο την μακροχρόνια οικονομική βιωσιμότητα και κοινωνική αποτελεσματικότητα του ΣΚΑ.
Ειδικότερα, το ενδιαφέρον της εισήγησης αυτής των κ.κ Σάββα Ρομπόλη και Βασίλη Μπέτση, επικεντρώνεται στην διερεύνηση των επιδράσεων του προσδόκιμου ζωής, της γήρανσης του πληθυσμού, της ανεργίας, της μείωσης των μισθών, της αναιμικής ανάκαμψης, των χρηματοοικονομικών κινδύνων και της μείωσης των συντάξεων, στην μακροχρόνια βιωσιμότητα του συστήματος κοινωνικής ασφάλισης στην Ελλάδα.
Σημαντικό γεγονός το οποίο θα έπρεπε να τονισθεί είναι ότι οι εκτιμήσεις των προηγούμενων ετών για το προσδόκιμο ζωής έχουν διαφοροποιηθεί, με αποτέλεσμα τώρα η γήρανση του πληθυσμού να δημιουργεί σοβαρά προβλήματα στην χρηματοδότηση του συνταξιοδοτικού συστήματος.
Όπως διαπιστώνει το ΙΝΕ-ΓΣΕΕ η δημογραφική μεταβολή του πληθυσμού λόγω της αύξησης του προσδόκιμου ζωής και της ταυτόχρονης μείωσης των γεννήσεων (γήρανση του πληθυσμού) συμβάλλει σήμερα στην αύξηση των συνταξιοδοτικών δαπανών κατά 15%.
Γεγονός που επιβαρύνει σε πολύ μεγάλο βαθμό τα έσοδα των φορέων κοινωνικής ασφάλισης και τα αποθεματικά τους, είναι ακόμη και το ότι μετά από 4 έτη η ανεργία κινείται το 2013 στο 28%-29% και η οικονομία είναι σε ύφεση με ρυθμούς της τάξης του -4,5%.
Αύξηση ανεργίας κατά 200%
Λαμβάνοντας υπόψη, τονίζεται στην ανάλυση, ότι το 2013 ο δείκτης ανεργίας είναι στα επίπεδα του 28%-29% (εκτιμήσεις ΙΝΕ/ΓΣΕΕ), παρατηρείται ότι η ανεργία αυξήθηκε κατά περίπου 200% σε σχέση με τα επίπεδα του 2009.
Το ανησυχητικό φαινόμενο, προστίθεται, είναι ότι εκτός από τις εκτιμήσεις του ΙΝΕ/ΓΣΕΕ και εκτιμήσεις διεθνών οργανισμών (ILO, IMF κτλ) προβλέπουν ότι η ανεργία αυτή θα παραμείνει σε υψηλά επίπεδα (άνω του 15%) τουλάχιστον μέχρι το 2020.
«Φαινόμενο το οποίο θα επιβαρύνει σε μεγάλο βαθμό το σύστημα κοινωνικής ασφάλισης της χώρας» τονίζουν οι μελετητές.
Παροχές-Δείκτης Παροχών
Στον αντίποδα όμως της ραγδαίας αύξησης του ποσοστού ανεργίας υπήρξε και σημαντική μείωση στις συνταξιοδοτικές παροχές (δημοσιονομική πειθαρχία σύμφωνα με τα Μνημόνια 1, 2 και 3).
Ο δείκτης παροχών (benefit ratio), ο οποίος εκφράζει το επίπεδο των παροχών του συνταξιοδοτικού συστήματος έχει μειωθεί αισθητά το 2013 σε σχέση με τις παροχές του 2009.
Από τα στοιχεία παρατηρείται ότι οι δαπάνες για συντάξεις από τα επίπεδα των 33 δισ. ευρώ το 2009, μειώθηκε στα επίπεδα του 22,5 δισ. ευρώ το 2013, ποσοστιαία μείωση της τάξης του 32%.
Αυτό το συμπέρασμα αποτυπώνεται και στην μέση σύνταξη γήρατος η οποία σύμφωνα με το στοιχεία του Νοεμβρίου 2013 του Ενιαίου Συστήματος Ελέγχου & Πληρωμής Συντάξεων «Ήλιος» εκτιμάται στα επίπεδα των 927 ευρώ (ακαθάριστα), όταν στην μελέτη του ΙΝΕ/ΓΣΕΕ-ΑΔΕΔΥ του 2009 η μέση σύνταξη εκτιμήθηκε στα 1.350 ευρώ (ακαθάριστα) περίπου, που αντιστοιχεί σε ποσοστιαία μείωση περίπου της τάξης του 31,5%.
Συμπεράσματα
Όπως τονίζεται, η μεθοδολογική αυτή προσέγγιση δεν αποσκοπεί στον προσδιορισμό του οργανικού ελλείμματος ως του κορυφαίου προβλήματος του συστήματος κοινωνικής ασφάλισης στην Ελλάδα. Αντίθετα, αποσκοπεί στην αποτύπωση της εξέλιξης των στοιχείων ενεργητικού του ΣΚΑ ως ποσοστού του ΑΕΠ κατά την περίοδο 2013-2050.
Έτσι, οι προβληματισμοί που διατυπώνονται στα συμπεράσματα της εισήγησης ως προϋποθέσεις προτεραιοτήτων παρέμβασης και άσκησης δημόσιων κοινωνικο-ασφαλιστικών πολιτικών,
κινούνται προς την κατεύθυνση της σύνθετης κοινωνικο-οικονομικής αντιμετώπισης των προβλημάτων της μακροχρόνιας βιωσιμότητας και της κοινωνικής αποτελεσματικότητας του συστήματος κοινωνικής ασφάλισης στην Ελλάδα.
Στον επίλογο, λοιπόν, της εισήγησης αυτής αναφέρεται ότι από την μελέτη των επιδράσεων του προσδόκιμου ζωής, της γήρανσης του πληθυσμού, της ανεργίας, της μείωσης των μισθών, την αβεβαιότητα και τους χρηματο-οικονομικούς κινδύνους, την αναιμική ανάκαμψη και τα μέτρα περικοπής των συνταξιοδοτικών παροχών προκύπτει:
- Η οριακή ισορροπία εισροών-εκροών κατά το 2014-2015 και από το τέλος του 2015 και μετά ανατρέπεται, ακόμη και αυτή η οριακή ισορροπία στο κοινωνικο-ασφαλιστικό σύστημα της χώρας.
- Η δημογραφική μεταβολή του πληθυσμού λόγω της αύξησης του προσδόκιμου ζωής και της ταυτόχρονης μείωσης των γεννήσεων (γήρανση του πληθυσμού) συμβάλλει σήμερα στην αύξηση των συνταξιοδοτικών δαπανών κατά 15%. Με διαφορετικά σενάρια εκτίμησης της θνησιμότητας αυτή η επιβάρυνση προσεγγίζει το 27% (2050) σε διάστημα εμπιστοσύνης 95%.
- Οι περικοπές των συντάξεων και η αύξηση των ορίων ηλικίας συνταξιοδότησης εάν δεν συνοδεύονταν από τις συνθήκες και εκρηκτικής αύξησης της ανεργίας τότε το οριακό έτος στην εξέλιξη των αποθεματικών θα ήταν περίπου το 2025. Η παρατεταμένη και βαθιά ύφεση καθώς και η ανεργία μετατόπισε το οριακό έτος δέκα χρόνια νωρίτερα (2015).
- Οι δυσμενείς εξελίξεις στην βιωσιμότητα του συνταξιοδοτικού συστήματος στην Ελλάδα αναδεικνύει την αναγκαιότητα νέου πλαισίου χρηματοδότησης του συνταξιοδοτικού συστήματος με την ανεύρεση νέων πόρων εκτός του Κρατικού Προϋπολογισμού (αύξηση αντικειμενικών αξιών δημόσιας περιουσίας, τυχερά παιχνίδια, κερδοφορία Τραπεζών και δημόσιων επιχειρήσεων, κρατικές προμήθειες, δημόσια έργα, καζίνο, κλπ. ΙΝΕ/ΓΣΕΕ-ΑΔΕΔΥ, 2010) με στόχο την μακροχρόνια οικονομική βιωσιμότητα και κοινωνική αποτελεσματικότητα του ΣΚΑ.
ΤΟ ΣΧΟΛΙΟ ΜΟΥ: ΝΑ ΤΗΝ ΧΑΙΡΕΣΤΕ ΤΗΝ ΕΠΙΤΥΧΗΜΕΝΗ ΣΥΝΤΑΓΗ ΤΗΣ ΤΡΟΙΚΑ ΠΟΥ ΕΦΑΡΜΟΖΕΤΕ ΣΑΝ ΚΑΛΟΙ ΜΑΘΗΤΕΣ...
