Βιώσιμη διευθέτηση για βιώσιμο χρέος
Πρόσφατα
διάβασα μια προσέγγιση από το έγκυρο «Der Spiegel» για το ελληνικό
χρέος . Ο αρθρογράφος ανέφερε ότι ευρωπαίοι αξιωματούχοι μελετούν την
αλλαγή του επίσημου ορισμού της βιωσιμότητας του δημοσίου χρέους, ώστε
να πείσουν το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο να συμμετάσχει στο τρίτο
πρόγραμμα διάσωσης της χώρας μας. Ο νέος ορισμός κατά το «Der Spiegel»
δεν θα ορίζει τη βιωσιμότητα του χρέους με τον κλασσικό τρόπο ως ποσοστό
του ΑΕΠ δηλαδή, αλλά ως συνάρτηση των ετήσιων πληρωμών ενός κράτους για
την εξυπηρέτηση του χρέους του (ως ποσοστό του ΑΕΠ).
Μια τέτοια προσέγγιση θα ήταν τεχνητή καθώς θα έκρυβε το πρόβλημα «κάτω από το χαλί». Δεν πρέπει να ξεχνούμε ότι η Ελλάδα, αν δεν βασιζόταν στον προνομιακό δανεισμό από τους εταίρους της, δεν θα μπορούσε να εξυπηρετήσει το χρέος της.
Ωστόσο, μοιάζει να θέλουν οι εταίροι μας να κάνουν τα στραβά μάτια για τους δικούς τους λόγους. Να προχωρήσει δηλαδή με επιτυχία η εφαρμογή του προγράμματος διάσωσης με τη συμμετοχή του ΔΝΤ σε άμεσο χρόνο. Όμως μια τέτοια διευθέτηση είναι βέβαιο ότι θα μετακυλούσε και θα διόγκωνε το πρόβλημα στο μέλλον.
Η σκληρή αλήθεια είναι ότι το καλοκαίρι του 2015 η αλλοπρόσαλη διαπραγμάτευση Τσίπρα έδωσε την ευκαιρία στους εταίρους να ανασκευάσουν την απόφαση του Νοεμβρίου του 2012 για «απομείωση του Ελληνικού χρέους» με νέα διατύπωση που επιχειρεί να παραπέμψει το πρόβλημα στο απώτερο μέλλον.
Οι Ευρωπαίοι έχουν δίκιο όταν μιλάνε για την ανάγκη μεταρρυθμίσεων στην οικονομία και τη δημόσια διοίκηση. Πράγματι, μόνο έτσι θα έλθουν επενδύσεις και νέες θέσεις εργασίας. Μόνο έτσι θα αυξήσουμε την παραγωγικότητα και την ανταγωνιστικότητα της ελληνικής οικονομίας. Μόνο έτσι θα μειωθεί ο λόγος χρέους / ΑΕΠ και θα βελτιωθεί η βιωσιμότητα του χρέους όπως κι αν τελικά αυτή εκτιμηθεί. Σίγουρα όμως η πολυπόθητη ανάπτυξη δεν θα έρθει μόνο με το να ψηφίζουμε πολυνομοσχέδια στη Βουλή και ως εκ τούτου να περνάμε την τριμηνιαία αξιολόγηση των θεσμών. Χρειάζεται οι πολιτικές να εφαρμοστούν. Χρειάζεται να λειτουργήσουμε στην πράξη και όχι στα χαρτιά. Και να προχωρούν ουσιαστικά οι μεταρρυθμίσεις αντί να ψάχνουμε κάθε τόσο νέους φόρους για να μπαλώνουμε τις ανεκπλήρωτες δεσμεύσεις μας στο πρόγραμμα διάσωσης.
Κατ’ αναλογία, οποιαδήποτε διευθέτηση του χρέους πρέπει να είναι πρακτικά βιώσιμη ώστε να είναι βιώσιμο και το χρέος στην πράξη και όχι μόνο πρόσκαιρα στα χαρτιά. Η ακύρωση της απόφασης του Νοεμβρίου του 2012 για το Ελληνικό χρέος συνιστά τορπίλη στη βιωσιμότητά του και μας εγκλωβίζει σε μια παγίδα χρέους από την οποία δεν θα μπορέσουμε ποτέ να βγούμε.
Οι εταίροι μας πρέπει να χειριστούν αυτή τη φορά το ζήτημα του ελληνικού χρέους με ιδιαίτερη προσοχή και υπευθυνότητα. Αυτό πρέπει να επιδιώκει η Ελληνική πλευρά. Όχι την εφήμερη και φαινομενική εύνοια των δανειστών μας. Διότι έχουμε πικρή εμπειρία από τα πρόσκαιρα «καλά» που μας επεφύλαξε η δημιουργική λογιστική του παρελθόντος και τα πληρώνουμε με τρία απανωτά μνημόνια.
Δυστυχώς οι άνθρωποι που έχουν την ευθύνη διακυβέρνησης της χώρας μας είτε δεν αντιλαμβάνονται την ουσία του προβλήματος είτε ενδιαφέρονται μόνο για το άμεσο μικροκομματικό τους όφελος.
Μια τέτοια προσέγγιση θα ήταν τεχνητή καθώς θα έκρυβε το πρόβλημα «κάτω από το χαλί». Δεν πρέπει να ξεχνούμε ότι η Ελλάδα, αν δεν βασιζόταν στον προνομιακό δανεισμό από τους εταίρους της, δεν θα μπορούσε να εξυπηρετήσει το χρέος της.
Ωστόσο, μοιάζει να θέλουν οι εταίροι μας να κάνουν τα στραβά μάτια για τους δικούς τους λόγους. Να προχωρήσει δηλαδή με επιτυχία η εφαρμογή του προγράμματος διάσωσης με τη συμμετοχή του ΔΝΤ σε άμεσο χρόνο. Όμως μια τέτοια διευθέτηση είναι βέβαιο ότι θα μετακυλούσε και θα διόγκωνε το πρόβλημα στο μέλλον.
Η σκληρή αλήθεια είναι ότι το καλοκαίρι του 2015 η αλλοπρόσαλη διαπραγμάτευση Τσίπρα έδωσε την ευκαιρία στους εταίρους να ανασκευάσουν την απόφαση του Νοεμβρίου του 2012 για «απομείωση του Ελληνικού χρέους» με νέα διατύπωση που επιχειρεί να παραπέμψει το πρόβλημα στο απώτερο μέλλον.
Οι Ευρωπαίοι έχουν δίκιο όταν μιλάνε για την ανάγκη μεταρρυθμίσεων στην οικονομία και τη δημόσια διοίκηση. Πράγματι, μόνο έτσι θα έλθουν επενδύσεις και νέες θέσεις εργασίας. Μόνο έτσι θα αυξήσουμε την παραγωγικότητα και την ανταγωνιστικότητα της ελληνικής οικονομίας. Μόνο έτσι θα μειωθεί ο λόγος χρέους / ΑΕΠ και θα βελτιωθεί η βιωσιμότητα του χρέους όπως κι αν τελικά αυτή εκτιμηθεί. Σίγουρα όμως η πολυπόθητη ανάπτυξη δεν θα έρθει μόνο με το να ψηφίζουμε πολυνομοσχέδια στη Βουλή και ως εκ τούτου να περνάμε την τριμηνιαία αξιολόγηση των θεσμών. Χρειάζεται οι πολιτικές να εφαρμοστούν. Χρειάζεται να λειτουργήσουμε στην πράξη και όχι στα χαρτιά. Και να προχωρούν ουσιαστικά οι μεταρρυθμίσεις αντί να ψάχνουμε κάθε τόσο νέους φόρους για να μπαλώνουμε τις ανεκπλήρωτες δεσμεύσεις μας στο πρόγραμμα διάσωσης.
Κατ’ αναλογία, οποιαδήποτε διευθέτηση του χρέους πρέπει να είναι πρακτικά βιώσιμη ώστε να είναι βιώσιμο και το χρέος στην πράξη και όχι μόνο πρόσκαιρα στα χαρτιά. Η ακύρωση της απόφασης του Νοεμβρίου του 2012 για το Ελληνικό χρέος συνιστά τορπίλη στη βιωσιμότητά του και μας εγκλωβίζει σε μια παγίδα χρέους από την οποία δεν θα μπορέσουμε ποτέ να βγούμε.
Οι εταίροι μας πρέπει να χειριστούν αυτή τη φορά το ζήτημα του ελληνικού χρέους με ιδιαίτερη προσοχή και υπευθυνότητα. Αυτό πρέπει να επιδιώκει η Ελληνική πλευρά. Όχι την εφήμερη και φαινομενική εύνοια των δανειστών μας. Διότι έχουμε πικρή εμπειρία από τα πρόσκαιρα «καλά» που μας επεφύλαξε η δημιουργική λογιστική του παρελθόντος και τα πληρώνουμε με τρία απανωτά μνημόνια.
Δυστυχώς οι άνθρωποι που έχουν την ευθύνη διακυβέρνησης της χώρας μας είτε δεν αντιλαμβάνονται την ουσία του προβλήματος είτε ενδιαφέρονται μόνο για το άμεσο μικροκομματικό τους όφελος.
